Autor: położna Paulina Sztaba
Wczesny połóg rozpoczyna się bezpośrednio po operacji. Niezbędne jest prowadzenie ścisłej obserwacji pacjentki na sali pooperacyjnej, monitorowane jest m.in. ciśnienienia tętniczego, tętna, temperatury, krwawienia z dróg rodnych, stan obkurczania się mięśnia macicy, występowanie powikłań pooperacyjnych po zastosowanym znieczuleniu. Ponadto kontrolowana będzie diureza, w kolejnych dobach oddawanie stolca i okolica rany. Opiekę sprawuje personel medyczny bloku operacyjnego i położne oddziału.
Niezwykle istotne jest wczesne rozpoczęcie karmienia piersią już na sali pooperacyjnej, oczywiście przy wsparciu położnej. Najwygodniejszą pozycją do karmienia piersią z pewnością będzie karmienie w pozycji leżącej lub „spod pachy” ( inaczej pozycja futbolowa), dzięki temu nie dojdzie do ucisku powłok brzusznych, rany pooperacyjnej co mogłoby skutkować m.in. obrzękiem rany.
Laktacja po cięciu cesarskim może rozbudzać się nawet do dwóch tygodni. Istotne jest aby kobiety miały tego świadomość, ponieważ pokarmu może być znacznie mniej i mogą zniechęcić się do karmienia piersią, zwątpią w to że są w stanie wykarmić swoje dziecko. W domu warto podczas karmienia podkładać poduszki/ rogala do karmienia, aby nie uciskać rany.
Może wystąpić ból pooperacyjny. Potrzeby kobiet często są bardzo zróżnicowane. Przy silnych bólach stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, w łagodniejszych paracetamol. Warto poprosić o środek przeciwbólowy wcześnie, aby móc go łatwiej kontrolować. Ból utrudnia matce zajmowanie się dzieckiem, wywołuje stres który wpływa negatywnie na laktację. Może występować również w kolejnych dobach, zaleca się stosowanie doraźnie środków przeciwbólowych Paracetamol/Ibuprofen co 6h, środki są bezpieczne dla kobiety i dziecka.
Pacjentki po cc są narażone na chorobę zakrzepowo-zatorową. W profilaktyce stosowane są pończochy uciskowe, leki przeciwzakrzepowe już w szpitalu.
Pierwsze uruchomienie po operacji musi odbyć się w asyście położnej. Ważne jest, żeby nie wstawać od razu. Najpierw opuścić nogi na brzeg łożka, posiedzieć ok 5 min, dopiero potem wstawać powoli przytrzymując ranę. Leżąc w łóżku zalecana jest pozycja leżąca na wznak z uniesionym wezgłowiem lub na boku. Nogi powinny być zgięte w stawach kolanowych, dzięki temu napięcie powłok brzusznych i rany będzie mniejsze.
Podawanie posiłków i płynów można rozpocząć gdy kobieta się dobrze czuje i nie występują powikłania. Po wyjściu do domu posiłki powinny być pełnowartościowe, urozmaicone i lekkostrawne, około 5 posiłków dziennie pamiętając też o częstym przyjmowaniu płynów celem prawidłowego nawodnienia organizmu i zapewnienia laktacji.
Opatrunek z rany powinien być usunięty po 24h, zaleca się pielęgnację suchą, czyli jak najczęstsze wietrzenie. Miejsce po nacięciu powinno być odpowiednio pielęgnowane, przemywanie czystą wodą (stosować szare mydło), osuszamy ranę najlepiej ręcznikiem jednorazowym na zasadzie dotyku, nie pocieramy ręcznikiem ponieważ możemy ją podrażnić. Ważna jest obserwacja rany, gdy pojawi się silne zaczerwienienie / obrzęk / wydzielina ropno-krwista konieczne jest zgłoszenie położnej/lekarzowi na oddziale, położnej środowiskowo-rodzinnej w domu. Może to świadczyć o rozwijającym się stanie zapalnym. Szwy / końcówki z rany zdejmowane są najczęściej około 7 doby po operacji. Dodatkowo możemy stosować 2-3 x dziennie środki o działaniu antyseptycznym np.Octanisept – bezpośrednio na ranę, zostawiając do całkowitego wchłonięcia.
Podczas cięcia cesarskiego konieczne jest cewnikowanie. Drobne dolegliwości mogą wystąpić po usunięciu cewnika, czasami dochodzi do obrzęku cewki moczowej i może pojawić się ból i pieczenie przy oddawaniu moczu.
Macica prawidłowo powinna obkurczyć się do 6 tygodnia po operacji, jednakże po cc może przebiegać trochę wolniej, ponieważ na mięśniu macicy jest rana.
Pobyt w szpitalu po cięciu cesarskim trwa ok 5-6 dni, w zależności od stanu zdrowia kobiety i jej dziecka.
W domu ważne jest, aby pamiętać o oszczędzającym trybie życia, nie wykonywać gwałtownych ruchów, wstawać spokojnie, nie dźwigać, unikać zbyt długiego stania i chodzenia. Kobiety powinny mimo wszystko być aktywne, nie spędzać całych dni w łóżku karmiąc dziecko ponieważ znacznie łatwiej będzie wrócić im do prawidłowej formy. W pracach domowych wyręczać powinni najbliżsi.
Heget, 795-884-422 biuro@heget.pl , Kanclerska 2, 60-327 Poznań